MHO: helderheid in medische incidenten

Wie vandaag naar de cijfers kijkt, ziet een opvallende ontwikkeling. Het recente proefschrift Complexity of healthcare and medical incidents van dr. Désirée Klemann-Hassani (promotie Maastricht University, 6 juni 2025) laat zien dat het aantal medische incidentmeldingen al jaren stabiel blijft, ongeveer 1.400 per jaar. Er worden niet méér claims ingediend en niet méér claims afgehandeld dan voorheen.

Toch stijgt de totale financiële schade van medische aansprakelijkheidszaken sterk. De kosten van afgesloten claims zijn de afgelopen jaren ongeveer verviervoudigd. Dit komt niet doordat alle claims omvangrijker zijn geworden, maar doordat een kleine groep dossiers een zeer hoge schadebelasting heeft. Het gaat dan om incidenten met ernstig of blijvend letsel, langdurige zorgbehoefte, verlies aan functioneren en hoge medische en begeleidingskosten over vele jaren. Deze uitschieters drukken zwaar op de totale jaarlast.

Wat deze cijfers vooral duidelijk maken, is dat de gevolgen van een medisch incident tegenwoordig vaak groter zijn dan vroeger. Niet door minder kwaliteit van zorg, maar doordat zorgprocessen complexer zijn geworden. Er zijn meer schakels, meer overdrachtsmomenten, meer afhankelijkheden en meer punten waarop informatie onduidelijk of onvolledig kan zijn. In die omgeving kan één misverstand of onvolledig beeld sneller een grote impact hebben, ook wanneer het medisch handelen binnen de omstandigheden zorgvuldig was.

Medisch handelen vindt nooit plaats in een vacuüm. Het gebeurt onder tijdsdruk, met beperkte informatie, binnen teams met verschillende deskundigheden en met de middelen die op dat moment beschikbaar zijn. Zonder inzicht in die omstandigheden blijft de beoordeling van een medisch incident onvolledig, omdat belangrijke context ontbreekt over hoe beslissingen in de praktijk tot stand kwamen.

Juist daarom is een Medisch Haalbaarheidsonderzoek (MHO) zo waardevol.

Een MHO onderzoekt niet alleen wat er is gebeurd, maar vooral wat in díe specifieke situatie medisch haalbaar, logisch en professioneel verdedigbaar was. Het maakt onderscheid tussen complicaties, foutgevoelige momenten en begrijpelijke keuzes binnen de omstandigheden van dat moment. Daarmee brengt een MHO nuance terug in dossiers die anders snel te groot of te klein worden ingeschat.

Tilbury Medisch Advies werkt volledig volgens deze benadering. De inzichten uit het proefschrift sluiten direct aan op onze werkwijze: actueel, zorgvuldig en gericht op het creëren van rust en duidelijkheid in complexe medische dossiers.

Wat een MHO werkelijk doet

Een MHO kijkt niet alleen naar richtlijnen, maar naar het moment zelf waarop een zorgverlener handelde. Wat wist hij of zij op dat moment? Welke signalen waren zichtbaar? Welke keuzes waren binnen de omstandigheden reëel? En wat mag je verwachten van een redelijk handelend professional in precies die specifieke situatie?

De werkelijkheid van de zorg is immers minder rechtlijnig dan veel dossiers doen vermoeden. Een huisarts heeft tien minuten en geen echo. Een SEH-arts beoordeelt onder tijdsdruk een patiënt die snel achteruit lijkt te gaan. Een assistente voert handelingen uit onder supervisie, met materialen waarvan wordt aangenomen dat ze veilig zijn. Een specialist op de OK moet beslissingen nemen zonder te weten wat pas later in het dossier zichtbaar wordt.

Een MHO brengt die context terug in het dossier. Het scheidt complicaties van fouten, en fouten van begrijpelijke keuzes. Het maakt inzichtelijk wat logisch en verdedigbaar was en wat niet.

Drie casussen die laten zien waarom een MHO het verschil maakt

1. De medicatiefout met een grotere nasleep dan de fout zelf

Een jonge vrouw krijgt per vergissing een antidepressivum mee in plaats van een maagbeschermer. Binnen een uur staat ze op de SEH met hevige misselijkheid en paniek. De fout is helder, maar in de weken erna ontstaan klachten die het beeld vertroebelen: angst om opnieuw medicatie te gebruiken, hyperventilatie, terugkerende buikpijn.

Een MHO maakt dat onderscheid scherp. Het laat zien welke klachten medisch te verwachten zijn bij deze fout, welke vooral door stress zijn versterkt, en welke geen causaal verband hebben. Voor juristen is dat cruciaal: het voorkomt een overschatte schadeclaim, maar ook het wegwuiven van reële gevolgen.

2. Een eenvoudige zwelling… die geen vetbult bleek te zijn

Een bultje op de onderarm wordt meerdere consulten beoordeeld als lipoom — een goedaardig vetbultje onder de huid. Tijdens de ingreep blijkt het géén lipoom, maar een lymfeklier. Kort daarna ontstaat blijvende zenuwpijn door irritatie van een kleine huidzenuw.

Het MHO kijkt terug naar de omstandigheden: de zwelling werd als vast omschreven, en hij lag precies boven een gevoelig zenuwgebied. Dan schrijft de richtlijn voor dat eerst een echo moet worden gedaan, of dat verwijzing naar de specialist nodig is. De operatie zelf was technisch keurig, maar de indicatie was niet zorgvuldig genoeg onderbouwd. Voor de jurist geeft het MHO precies de nuance die nodig is: niet de uitvoering, maar de beslissing tot opereren zonder beeldvorming week af van de professionele standaard.

3. Een ernstige complicatie, maar geen fout

Een vrouw ondergaat een  kijkoperatie. Alles verloopt volgens plan. Jaren later blijkt één nier vrijwel niet meer te functioneren door littekenvorming in de urineleider — een zeldzame maar bekende complicatie die pas laat klachten geeft.

Het dossier riep vragen op, maar het MHO toont aan dat de operatie technisch correct was, de controles passend waren en dat deze complicatie zelfs bij optimale zorg kan optreden. Het letsel is ernstig, maar niet verwijtbaar.

Voor juristen betekent dit iets heel anders dan voor patiënten: de schade is groot, maar de zorg was zorgvuldig. Een MHO voorkomt dan een lange, onnodige juridische strijd en brengt rust in het dossier.

Tilbury Medisch Advies: onafhankelijk, scherp en in gewone taal

Tilbury Medisch Advies beoordeelt medische situaties zonder agenda en zonder oordeel vooraf. Elk dossier begint bij de feiten, niet bij de emotie. We kijken naar richtlijnen, naar wat in de praktijk realistisch was, naar de context waarin beslissingen zijn genomen, en naar wat een andere professional in dezelfde situatie redelijkerwijs had gedaan.

We schrijven begrijpelijk, ook voor cliënten. Indien gewenst nemen we zelf de tijd om betrokkene in een persoonlijk gesprek uit te leggen wat het medisch dossier betekent: helder, rustig en in gewone taal. Dat voorkomt ruis en helpt cliënten grip te krijgen op hun eigen verhaal.

Ons doel is altijd hetzelfde: rust, duidelijkheid en richting.

Transparantie en toegankelijkheid

Voor een MHO bestaat via de Raad voor Rechtsbijstand een overheidssubsidie, waardoor dit onderzoek laagdrempelig beschikbaar is. Daarnaast kan bij Tilbury Medisch Advies altijd vrijblijvend en kosteloos een offerte worden aangevraagd. Zo weten juristen én cliënten precies waar zij aan toe zijn en komen zij niet voor verrassingen te staan.

Wanneer het MHO is afgerond, schetsen we heldere vervolgstappen:
of het handelen zorgvuldig was en het dossier gesloten kan worden,
of aanvullend onderzoek, herstelbemiddeling of aansprakelijkstelling medisch zinvol is.

‍